Sağ kalan eşin mirasçılık payının belirlenmesinde; öncelikle eşler arasındaki mal rejimi dikkate alınmalıdır.
1 Ocak 2002 tarihinden itibaren uygulanan yasal mal rejimi edinilmiş mallara katılım rejimidir.(Mal rejimine ilişkin olarak ayrı bir sözleşme yapılmamışsa) Bu rejime göre evlilik birliği içerisinde edinilen ve eşlerin kişisel malları dışındaki tüm malvarlığı paylı mülkiyete konu olmaktadır.
Ölüm ile birlikte mal rejimi sona ermekte olup, sağ kalan eşin katılma alacağı ve var ise değer artış alacağını diğer mirasçılardan talep hakkı doğmaktadır. Sağ kalan eşin katılma alacağı tutarı ; edinilmiş malvarlığı değerinin yarısı kadardır.Sağ kalan eş, eşinin ölümüyle birlikte,öncelikle mal rejiminin tasfiyesini isteyerek,edinilmiş malların , var ise değer artış payının tespitini ve kendine düşen hissenin belirlenmesini talep etmelidir. Mal rejimi tasfiyesi yapılıp, sağ kalan eş payını aldıktan sonra geriye kalan kısım murisin terekesini oluşturacaktır.
1 Ocak 2002 tarihinden önceki dönemde ise, eşler arasındaki yasal mal rejimi mal ayrılığı olup, sağ kalan eş,ölen eşinin mülkiyetinde olan malların alınmasında katkısının olduğunu ispatlamak suretiyle katkı payı alacağına sahip olursa, bu kısım da tasfiye alacağına eklenecektir.
Yukarıda belirtilen durumlara göre murisin terekesi belirlendikten sonra, geriye kalan kısım üzerinde sağ kalan eşin ne miktarda pay alacağı hangi zümre ile mirasçı olduğuna göre değişecektir.
Sağ kalan eş, çocuklar ile birlikte mirasçı olmuş ise, alacağı pay ¼’tür. (Murisin çocuklarının da vefat etmiş olması halinde çocuklara düşen miras payı onların çocuklarına, başka bir deyişle murisin torunlarına kalacaktır)
Murisin çocuğu olmayıp, sağ kalan eş murisin anne ve babası ile birlikte mirasçı olmuş ise miras payı ½ olacaktır. . (Murisin anne veya babasının vefat etmiş olması halinde,anne veya babaya düşecek miras payı halefiyet yoluyla onların çocuklarına,yani murisin kardeşlerine intikal edecektir.)
Sağ kalan eş,murisin büyükanne veya babası ile mirasçı olmuş ise alacağı pay ¾ olacaktır.
Murisin geride tek mirasçısı olarak eşi kalmış ise bu halde sağ kalan eş miras payının tamamını alacaktır.